Blog

Je beste hulpverlening begint bij deze vijf energiebronnen

Je weet beter dan wie dan ook hoe belangrijk het is om zowel mentaal als fysiek in balans te blijven. Dagelijks ondersteun je mensen, maar tegelijkertijd vraagt het veel zelfkennis en discipline om je eigen energie te managen. Toch is dat precies wat nodig is om het beste uit jezelf én je cliënten te halen. Topprestaties komen voort uit verstandig energiebeheer. 

Jim Loehr en Tony Schwartz ontwikkelden hun beroemde Performance Pyramid met vier energiebronnen: fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel. In de gezondheidszorg, waar samenwerking cruciaal is, voegen wij een vijfde dimensie toe: sociale energie. Laten we inzoomen op deze vijf elementen.

Vijf krachtreserves die jouw welzijn en prestaties bepalen

Element 1: Fysieke energie – de basis van alles 

Fysieke energie wordt vaak onderschat. Terwijl je druk bent met cognitieve en emotionele uitdagingen, is je lichaam de drager van alles. Slechte voeding, te weinig slaap of gebrek aan beweging beïnvloeden niet alleen je fysieke gesteldheid, maar ook je mentale en emotionele scherpte.

Zonder fysieke energie merk je al snel dat je alertheid daalt en zelfs de eenvoudigste taken zwaarder aanvoelen. De kans op burn-out en fysieke klachten neemt toe, en dit heeft ook invloed op je cognitieve prestaties en emotioneel welzijn.

Herstel je fysieke energie door: 

  • Korte pauzes te nemen (2-5 minuten). 
  • Beweging en mentale rust te combineren. 
  • Voldoende te slapen (minstens 7-8 uur per nacht). 

 

Element 2: Mentale energie en focus

In je werk worden je cognitieve vermogens flink op de proef gesteld. Van het snel analyseren van complexe vraagstukken tot het maken van behandelingsplannen, je brein werkt op volle toeren. Mentale energie is echter een kostbare bron die je niet eindeloos kunt opbranden. 

Zonder mentale energie verslapt je concentratie en begin je details over het hoofd te zien. Fouten worden waarschijnlijker, en je raakt sneller vast in besluiteloosheid, wat niet alleen jou, maar ook je cliënten beïnvloedt.

Herstel je mentale energie door:

  • In focusblokken van 90 minuten te werken, gevolgd door een bewuste pauze.
  • Af te wisselen met lichtere taken, zoals administratie.
  • Meditatie of mindfulness in te zetten om sneller op te laden.

 

Element 3: Empathie zonder uitputting

Je vermogen om emotioneel in te tunen op je cliënten is één van je grootste krachten. Maar het vraagt ook veel van je. Emotionele energie is eindig, en als het opraakt, wordt het moeilijk om betrokken te blijven. 

Zonder emotionele energie verlies je betrokkenheid en wordt empathie tonen moeilijk. Je raakt overmatig betrokken en snel uitgeput – en irritaties stapelen zich op, zowel op werk als privé.

Herstel je mentale energie door:

  • In focusblokken van 90 minuten te werken, gevolgd door een bewuste pauze.
  • Af te wisselen met lichtere taken, zoals administratie.
  • Meditatie of mindfulness in te zetten om sneller op te laden.

 

Element 4: Spirituele energie en vervulling

Dit is de energie die je haalt uit je purpose – het idee dat jouw werk er écht toe doet. Zonder zweverigheid: stilstaan bij waarom je doet wat je doet, geeft kracht en motivatie om door te gaan op de zware dagen. De zelfdeterminatietheorie van Ryan en Deci laat zien dat werken vanuit intrinsieke motivatie je prestaties verbetert. 

Zonder spirituele energie voelt je werk als een reeks zinloze taken. Cynisme sluipt erin, je motivatie daalt, en de voldoening die je uit je werk haalt, neemt af.

Herstel je spirituele energie door:

  • Regelmatig stil te staan bij de impact die je maakt.
  • Te reflecteren op de positieve veranderingen in je cliënten.
  • Bewust te blijven werken vanuit je waarden en purpose.

 

Element 5: Sociale energie

Sociale energie komt uit verbinding met collega’s en je netwerk. Ze fungeren als buffers tegen stress en versterken je gevoel van verbondenheid en competentie.

Wanneer je sociale energie opraakt, ontstaat het gevoel van isolatie. Werk dat normaal behapbaar is, voelt ineens zwaarder en complexer. Je mentale en emotionele reserves raken in sneltreinvaart uitgeput.

Versterk je sociale energie door:

  • Actief verbinding te zoeken met collega’s, of dat nu tijdens intervisies is of bij de koffieautomaat.
  • Open te zijn over je ervaringen en uitdagingen; gedeelde zorgen wegen lichter.
  • Regelmatig momenten in te plannen om je netwerk te versterken.
  • Energie geven en nemen uit sociale interactie met collega’s.

 

Jouw energie – niet je tijd – is de basis voor goede zorg

Het gaat er niet om dat je steeds maar meer uren maakt. Slim omgaan met je energie, dát is waar het om draait. Vijf energiebronnen houden je scherp: fysiek, mentaal, emotioneel, spiritueel en sociaal. Als er eentje uit balans raakt, merk je dat direct in je werk: minder focus, minder empathie, en dat voelen je cliënten ook. 

Wil je het beste geven? Zorg dan dat je eigen batterij vol is. Pauzes nemen, opladen en doen wat je energie geeft is geen luxe, maar een voorwaarde om op je best te blijven. 

Hoe zorg jij ervoor dat je energie op peil blijft? Deel het met ons – we laten ons graag inspireren! 

 

Bronnen:

  • Loehr, J., & Schwartz, T. (2001). The making of a corporate athlete. Harvard Business Review, 79(1), 120-128.

  • Cohen, S., & Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98(2), 310-357.

  • Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68-78.